Henryk Woźniakowski z Uniwersytetu Warszawskiego otrzymał Nagrodę Główną PTM im. Stefana Banacha za wspólną z Erichem Novakiem (Friedrich-Schiller-Universität Jena, Niemcy) trzytomową monografię zatytułowaną Tractability of Multivariate Problems dotyczącą zagadnienia podatności dla zadań ciągłych z wielką liczbą zmiennych.
Wręczenie Nagrody, która ma postać matematycznej statuetki, nastąpi w Poznaniu podczas konferencji Joint Meeting of the German Mathematical Society (DMV) and the Polish Mathematical Society (PTM), 17-20 września 2014.
kj / 26-04-2014
Profesor Henryk Woźniakowski jest światowej sławy specjalistą w zakresie matematyki obliczeniowej. W szczególności zajmuje się złożonością obliczeniową i algorytmami dla zagadnień ciągłych, takich jak aproksymacja i całkowanie w dużej liczbie wymiarów w oparciu o niepełne i zaszumione dane. W swojej niezwykle bogatej karierze naukowej opublikował cztery monografie (w tym tę liczącą ponad 1600 stron będącą podstawą nagrody) oraz około 180 artykułów naukowych, z których znakomitą większość w czołowych międzynarodowych czasopismach. Jego wyniki są cytowane bardzo często przez badaczy zajmujących się matematyką obliczeniową. Stworzona przez profesora Woźniakowskiego teoria podatności stała się powszechnie stosowana i jest obecnie uprawiana przez wielu matematyków na całym świecie, a on sam uznawany jest za niekwestionowany autorytet w tej dziedzinie.
Monografia Tractability of Multivariate Problems (Vol. I: Linear Information. EMS Tracts in Mathematics 6, 2008 (384 str.); Vol. II: Standard Information for Functionals. EMS Tracts in Mathematics 12, 2010 (657 str.); Vol. III: Standard Information for Operators. EMS Tracts in Mathematics 18, 2012 (586 str.)) jest pierwszą w historii monografią dotyczącą zagadnienia podatności (ang. tractability) dla zadań ciągłych zdefiniowanych przez wielką liczbę zmiennych i stanowi ukoronowanie blisko dwudziestoletnich badań Laureata nad tą tematyką. Znalezienie numerycznego rozwiązania wielu zadań jest bardzo trudne obliczeniowo z powodu praktycznej niemożności wyznaczenia nawet przybliżonego rozwiązania tradycyjnymi metodami obliczeniowymi z uwagi na wzrastający, wraz ze wzrostem liczby zmiennych, czas obliczeń. Niejednokrotnie tempo przyrostu czasu obliczeń jest wręcz wykładnicze. Problem ten zwany jest przez specjalistów obrazowo przekleństwem wymiaru.
Trudności związane z numerycznym rozwiązywaniem zadań charakteryzowanych przez wielką liczbę parametrów znane są od ponad pół wieku. Ale dopiero pionierskie prace profesora Henryka Woźniakowskiego z lat 90-tych ubiegłego stulecia zapoczątkowały systematyczne badania na ten temat. Część uzyskanych wyników znalazło zastosowanie w rozwiązaniu ważnych zadań obliczeniowych, w szczególności w wycenie wartości niektórych instrumentów finansowych, gdzie deterministyczne metody quasi-Monte Carlo zastąpiły wcześniej używane niedeterministyczne metody Monte Carlo.
Warto dodać, że tematem badań profesora Woźniakowskiego są również obliczenia na komputerach kwantowych, które zdaniem fizyków, mogą stać się nową generacją komputerów. Interesuje go odpowiedź na pytanie, na ile obliczenia w modelu kwantowym są szybsze od obliczeń w modelach tradycyjnych.
Profesor Henryk Woźniakowski urodził się 31 sierpnia 1946 roku. W roku 1969 ukończył Wydział Matematyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego. Na swojej Alma Mater uzyskał w 1972 roku stopień doktora nauk w zakresie matematyki i analizy numerycznej, a stopień doktora habilitowanego w 1976 roku. W roku 1988 otrzymał tytuł profesora nauk matematycznych. Od roku 2007 jest członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk. Zawodowo związany jest z Wydziałem Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 1981-1984 pełnił funkcję dziekana tego wydziału. Współpracuje blisko z matematykami zarówno z Polski jak i z ośrodków zagranicznych w Niemczech, Austrii, Australii, USA. Był zapraszany na stanowiska profesora wizytującego m.in. w Friedrich-Schiller-Universität Jena, w University of the New South Wales, Sydney, a od 1984 roku jest też profesorem w Columbia University. W roku 2008 Friedrich-Schiller-Universität Jena w Niemczech nadał profesorowi Woźniakowskiemu tytuł doctora honoris causa. Profesor Henryk Woźniakowski wypromował kilkunastu doktorów nauk. Jest założycielem istniejącego od 1985 roku Journal of Complexity poświęconego przede wszystkim tematyce złożoności i podatności zadań ciągłych. Członek redakcji kilku innych czasopism naukowych zarówno zagranicznych jak i krajowych, w tym Mathematica Applicanda wydawanego przez Polskie Towarzystwo Matematyczne. Członek zarządu (Board of Directors) Foundations of Computational Mathematics od 1995 roku. Członek Polskiego Towarzystwa Matematycznego od 1973 roku.
Profesor Woźniakowski otrzymał dwukrotnie (w roku 1980 i w roku 1988) nagrodę Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W 2002 roku został wyróżniony Special IBC Award (Prize for Achievement in Information-Based Complexity), a w 2006 roku przyznano mu Humboldt Research Award.
kj / 26-04-2014